Aciz Bilim

ARAGO (François), fransız astronomu, fizikçisi ve siyaset adamı (Roussillon'da Estagel 1786-Paris 1853). On yedi yaşında Politeknik okuluna girdi. Boylam dairesi sekreterliğine ye yer küresi meridyen yayı ölçümünde görevli Biot'nun yardımcılığına getirildi (1806). 1807 Ağustosunda Biot, en önemli kısmını (Balear adalarına kadar) bitirdiği çalışmalarının tamamlanmasını Arago'ya bıraktı. Dönüsünde Arago'yu İlimler akademisi yirmi üç yaşında aslî üyeliğine aldı. Politeknik okulunda analiz ve jeodezi profesörü olarak 20 yıl kaldı. Rasathane müdürlüğü sırasında orada meşhur astronomi derslerini verdi.

Doğu Pireneler milletvekili olarak aşırı solda yer aldı. 1848 Şubatında, halkın arzusu ile geçici hükümete girdi, Deniz ve Millî Savunma bakanlıklarını yürütmekle görevlendirildi, fransız sömürgelerinde köleliğe son verdi. Kurucu Meclis milletvekilliği sırasında icra komisyonuna katıldı. Haziranda bu görevinden ayrılıp Yasama komisyonuna girdi. 1852'de yeni hükümete bağlılık yemini etmeği reddetti.

Fizikte değişik alanlarda çalıştı. Optikte dalga teorisini kabul etti ve yaydı. Biot ile beraber havanın ve birçok gazın kırılma indisini ölçtü. 1841'de, kuartz kristallerindeki döner kutuplanma olayını ve Fresnel'in daha sonra teorisini yapacağı kromatik kutuplanmayı keşfetti. Yıldız pırıldamalarını girişimler prensibinden hareketle açıklayan da odur. Gezegenlerin çaplarını, çevrelerindeki ışın saçımı etkisini gidererek doğru olarak tayin etti. 1840'ta güneş kromosferini keşfetti. Akışkanlar statiği ile de uğraşarak, Biot ile birlikte 1806'da havanın ve çeşitli gazların kesin yoğunluğunu ilk defa ölçtü. 1825'te İlimler akademisi tarafından 30 atmosfer'den (basınç) yukarı su buharı gerilimini Du-long ile birlikte ölçmekle görevlendirildi. 1820'de bir elektrik akımı civarına konan demirin mıknatıslığını ve 1824'te, ancak indüklemenin keşfinden sonra Foucault tarafından açıklanabilen dönme mıknatıslığı adını verdiği olayı keşfetti.