Aciz Bilim

1908 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi, Yeni Zelandalı İngiliz Nükleer Fizikçi Ernest Rutherford (1871-1937)

“Ernest Rutherford, 1900’lü yılların başlarında günümüz atom modelinin temelini teşkil eden yapıyı ortaya koydu. Buna göre atom, kütlesinin büyük bir kısmını oluşturan bir çekirdek ve bu çekirdek etrafında dönen elektronlardan oluşur. Ernest Rutherford çekirdeği oluşturan pozitif yüklü parçacığa proton adını verdi.”

Ernest Rutherford 1871 yılında doğdu. Yeni Zelanda’ya göç etmiş İskoçyalı bir ailenin 12 çocuğundan biriydi. Liseyi burslu olarak okudu. Christchurch’teki Cantenbury College’tan 1892 yılında mezun oldu. Yüksek lisansını da aldıktan sonra bir yıl daha okulda kalarak demirin yüksek frekanslı manyetik alanlardaki mıknatıslanma özellikleri üzerine araştırma ve çalışmalar yaptı. Birkaç yıl önce Hertz elektromanyetik dalgaları bulmuştu; Ernest Rutherford da bu dalgaları tespit edebilen bir dedektör yaptı.

1895 yılında İngiltere’ye giderek Cambridge Üniversitesi’ndeki Cavendish Laboratuarı’nda J.J. Thomson’ın yanında çalışmaya başladı. Burada elektromanyetizma üzerindeki araştırma ve deneylerini sürdüren Rutherford, Hertz dalgalarını 3 km uzaklıktan gönderip almayı başardı. İyonlaşma gücü yüksek olan fakat kolaylıkla soğurulabilen ışın türünü alfa ışınları, daha az iyonlaşmaya neden olan, ama girim gücü daha yüksek olan ışınları da beta ışınları olarak adlandırdı.

Rutherford, üç yıl gibi bir zaman dilimi içinde yepyeni bir fizik dalı ortaya çıkardı: Radyoaktiflik

1903 yılında Rutherford bu buluşundan dolayı Royal Society üyeliğine seçildi. Bir yıl sonra da yine bu kurumun üstün başarılı bilim adamlarına verdiği Rumford Madalyası ile ödüllendirildi.

Rutherford’un bilime en büyük hizmetlerinden biri 1911 yılında geliştirdiği “Atom Modeli”dir. Alfa parçacıklarının ince metal levhalardan geçişini inceleyen Rutherford, alfa parçacığı artı yüklü olduğundan, levhadan geçişi sırasında metal atomlarındaki artı yüklerin itici etkisiyle sapmaya uğrayacağını ayrı parçacığın kütlesi çok büyük olduğu için, bu sapmaların çok küçük olacağını düşünüyordu. Buna dayanarak atomun boşluklu bir yapıdan oluştuğunu saptadı. Rutherford’un bu görüş üzerine oluşturduğu model Rutherford Atom Modeli veya Çekirdekli Atom Modeli olarak adlandırılır.

Rutherford 1908 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü aldı. 1914 yılında ise kendisine Baron unvanı verildi. Rutherford, 1922 yılında Royal Society’nin en önemli ödülü olan Copley Madalyası ile ödüllendirildi. 1925 ise bu kurumun başkanlığına seçildi.

Rutherford 1937 yılında vefat etti.