Aciz Bilim

Sâdi Carnot (1796 -1832) Fransız fizikçi
Sadi Carnot, kelime anlamı «ısı hareketi Carnot, öğrenimini bilim alanında seçkin bir yeri olan Ecole Polytechnique'te yaptı. Askeri müriendis olarak yetiştirilmesine karşın, buhar makinalarında ısı enerjisinin harekete dönüştürülmesiyle ilgileniyordu. Carnot, Ateşin Hareket Ettirici Gücü Üstüne Düşünceler adlı tek kitabının yayımlanmasıyla, gününün en özgün Fransız fizikçisi sayıldı. 1824'de yayımlanan- b" kitapta Carnot, hareket enerjisine dönüşen ısı gücünün ve buhar makinalarında gerçekleştirilecek gelişmelerin sınırsız olup olmadığını, sonsuza dek yapılıp yapılamayacağını araştırmaktaydı.
Buhar makinaları Carnot zamanında yaygınlaşmaya başlamıştı; ama hiç kimse bunların çalışma ilkesini tam anlamıyla kavramış değildi. Ayrıca, bu ma-kinaların verimleri de düşüktü; hiç biri ısı enerjisinin %10'undan fazlasını işe dönüştüremiyordu. Carnot, makinada yapılan iş ile sıcaklık arasında bir bağıntı olduğunu buldu. Bu buluş, daha sonraları enerjinin hiç bir zaman yok olmadığını, yalnızca bir türden ötekine dönüştüğünü belirten, termodinamiğin birinci yasasına temel olacaktı.
Daha da önemlisi, Carnot, bir makinanın veriminin, ısı kaynağı (buhar makinasmda kazan) ile alıcı (buhar makinasında kondansör) arasındaki sıcaklık farkına bağlı olduğunu buldu. Kazan ve kondansörün buhar makinasının teme! öğeleri olduğunu ve sıcaklık farkı olmaksızın buhar makinasının çalışmasının olanaksızlığını keşfetti. Üçüncü ve son temel etkense, ısıyı iletecek bir akışkandı; bu da buhar makinasında su buharıyla sağlanmaktaydı.
-Carnot, ısınan buharın yinelenebilir bir çevrim oluşturduğu ideal bir makina düşünerek, sonuca vardı.
Isınan buhar, bir pistonu itmek için kullanılıyor, buhar sonra yoğuşturularak pistonun geri dönmesi sağlanıyordu. Ancak, Carnot çevrimi adı verilen ve kuramsal olarak tersinir olan bu çevrimin, enerjinin bir bölümü her zaman sürtünme yoluyla yitirildiği için. uygulamada gerçekleşmesi söz konusu değildir.
Carnot, ısıyı ileten sıvının niteliğinin olduğu kadar, alıcı ile ısı kaynağı arasındaki sıcaklık düşüşlerinin de önemli olmadığını gösterdi. Makinanın en yüksek verimi, yalnızca, sıcaklık farkına bağlıdır. Bu, ısının yalnızca sıcak bir cisimden daha soğuk bir cisime kendiliğinden iletildiğini gösteren TERMODİNAMİK'in ikinci yasasının temelini oluşturur. Clausius ve KELVİN gibi başka bilim adamları, Carnot'nun çalışmalarını daha sonra geliştirmişlerse de, buhar maki-nalarında yeralan olayların en açık çözümlemesini yapan, Carnot'dur.