Aciz Bilim

İngiliz kimya ve fizyoloji bilgini. Tüm elementlerin atom ağırlıklarının birer tamsayı ve hidrojenin atom ağırlığının katları olduğuna ilişkin varsayımıyla tanınır.

15 Ocak 1785’de Gloucestershire’daki Horton’da doğdu, 9 Nisan 1850’de Londra’da öldü. Oldukça varlıklı bir çiftçi ailesinin çocuğuydu. 1808-1811 arası Edinburgh Üniversitesinde tıp öğrenimi gördükten sonra, Londra’da özel bir laboratuvar ve muayenehane açarak hekimliği ve kimya araştırmalarını birlikte yürüttü. 1813’ten sonra evinde özel fizyolojik kimya dersleri de veren Prout, 1819’da Royal Society üyeliğine seçildi.

Laboratuvarında üre, ürik asit, mide suyu, kan ve idrar gibi fizyolojik sıvıların kimyasal yapısını araştıran Prout, 1824’de, Beaumont’un öne sürdüğü gibi mide öz suyunun temelde hidroklorik asit olduğunu kanıtla­dı, idrardan saf üre elde etmeyi başardı ve 1827’de besin maddelerini ilk kez karbonhidrat, yağ ve proteinler olarak sınıflandırdı. Fizyolojik kimya çalışmalarını sürdürürken, bir yandan da karbon, hidrojen, oksijen ve azottan oluşan organik bileşiklerde belirli matematik yasalarının geçerli olup olmadığını araştırıyordu.

Dalton ve Berzelius’un atom kuramına ilişkin savların­dan da esinlenerek, 1815’de, tüm elementlerin atom ağırlıklannın bir tamsayı olduğunu ve bilinen en hafif element olan hidrojenin atom ağırlığının katları biçiminde arttığını öne sürdü. Kimya alanındaki analitik araştırmalara hız kazandıran “Prout varsayımı”, uzun süre bilim adamlarınca yadsındıysa da, 20.yy’ın başlarında, özellikle W.Aston’ın izotopların varlığını kanıtlamasından sonra, doğal elementlerin gerçekten izotoplardan oluştuğu ve atom ağırlıklarının yaklaşık tamsayılar olduğu anlaşılmıştır.

• Eserleri (başlıca): An Inquiry Into the Nature and Treatment of Gravel, Calculus and Other Diseases, 1821, (“İdrardaki Kum, Taş ve Diğer Hastalıkların Yapısına ve Tedavisine İlişkin Bir Araştırma”); Cbemistry, Meteorology and the Function of Digestion, 1834, (“Kimya, Meteoroloji ve Sindirimin İşlevi”).