Leó Szilárd

Leo Szilard Kimdir – Leo Szilard Hayatı -Leo Szilard Yaşam öyküsü

Leo Szilard (1898-1964), Macar asıllı Amerikalı fizikçi ve biyologtur

Manhattan Projesi’nin bekli de en az bilinen katılımcılarından olan Leó Szilárd, atom bombasının geliştirilmesinde kullanılan nükleer zincirleme tepki fikrinde çalışan bir bilim insanıydı Başkan Roosevelt’e mektup yazarak Almanların da benzer bir projede çalıştığını bildiren ve Manhattan Projesi’ni başlatan kişi olarak da bilinir Şiddet kullanımına karşı olan Leó Szilárd, dünyayı dramatik bir şekilde değiştiren Nükleer Çağ’ın başlangıcından sorumludur

Bilim insanı ile ilgili Türkçe kaynak pek fazla mevcut değildir Carl Sagan’ın “Milyarlarca ve Milyarlarca” isimli kitabında kendisinden şu şekilde söz edilir:

“Nükleer parçalanmayı ilk sefer Macar muhaciri fizikçi Leo Szilard, Eylül 1933’te Londra’da düşünmüştü Atom çekirdeğinde saklı muazzam enerjinin insan müdahelesiyle açığa çıkarılıp çıkarılamayacağını merak ediyordu Atom çekirdeğine bir nötron fırlatılması vaziyetinde ne olacağı sualine yanıt arıyordu (elektrik yükü taşımayan nötron, çekirdekteki protonlar tarafından elektriksel olarak itilmeyecek ve nötron direk çekirdekle çarpışacaktır) Southampton Row’daki bir kavşakta bir trafik ışığında beklerken, bir nötron tarafından vurulduğunda iki nötron fırlatan bir madde, bir kimyevi element olabileceği aklına geldi bu nötronlardan her biri de başka nötronlar fırlatabilirdi Böylelikle Szilard’ın zihninde, sayıları katlanarak artan nötronlar ve parçalanarak sağa sola dağılan atomlarla bir zincirleme nükleer reaksiyonma imgesi oluştu O gece Strand Palace Oteli’ndeki küçük odasında, şayet bir madde üzerinde kontrollü zincirleme nötron reaksiyonması yaratılabilirse, o maddenin yalnızca birkaç kilogramından açığa çıkacak enerjiyle küçük bir şehrin bir senelik enerji ihtiyacının karşılanabileceğini veyahut eğer enerji ansızın boşalırsa, o şehrin yok olabileceğini hesapladı Szilard daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti ve kendine çarpandan daha fazla sayıda nötron fırlatan bir kimyasal element olup olmadığını bulmak için tüm elementler üzerinde sistematik bir araştırmaya girişti Uranyum vaat eden bir aday gibi görünüyordu Albert Einstein’ı başkan Roosevelt’e, Amerika Birleşik Devletleri’ni atom bombası yapmaya teşvik ettiği o tanınmış mektubu yazmaya ikna etti Szilard 1942 seneninde Chicago’da gerçekleştirilen ve atom bombasının yolunu açan ilk zincirleme uranyum reaksiyonmasında ehemmiyetli rol oynadı Szilard ömrünün geri kalan bölümünüyse, yapımını ilk düşünen kişi olduğu bu silahın tehlikeleri hakkında ikazlarda bulunmakla geçirdi O da başka bir yoldan, katlanarak büyümenin ürkütücü gücünü keşfetmiştir.