Thomas Young

Thomas Young (13 Haziran 1773; Milverton, Summersetshire - 10 Mayıs 1829, Londra), İngiliz alim . Görme alanları, ışık, katı mekaniği, enerji, fizyoloji, Dilbilim dil, müzikal armoni ve Mısırbilim alanlarında önemli ilmi katkılarda bulundu, "Özgün ve anlaşılır yenilikler" yapmış oldu .Dictionary of NationalBiography Mısır hiyerogliflerinin deşifresindeki çalışmaları (özellikle Rosetta Taşı) Jean-François Champollion'un çalışmalarının önünü açtı. William Herschel, Hermann von Helmholtz, James Clerk Maxwell ve Albert Einstein tarafından çalışmaları dile getirilen bir bilim insanıdır.


Yaşamı

Young 1773 senesinde on evlatlu bir ailenin en büyük evladı olarak Milverton, Somerset'de dünyaya geldi. Ailesi Religious Society of Friends Quaker mezhebine mensuptu. 16 yaşına geldiğinde Latince ve Yunanca'yı öğrenmiş, Fransızca, İtalyanca, İbranice, Almanca, Keldanice, Süryanice, Sümerce, Arapça, Acemce , Türkçe ve öteki dillerle yakından ilgilenmişti.

Young, tıp okumak üzere 1792 tarihinde Londra'ya 1794'de Edinburg'gitti. 1795'de Almanya’nın Aşağı Saksonya bölgesindeki Göttingen Üniversitesi'ne başladı ve bir sene sonra fizik doktoru derecesini elde etti . 1797 senesinde Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Emmanuel College’da çalışmaya başladı. Aynı sene dayısı Richard Brocklesby’ten miras olarak kalan emlak sebebiyle mali açıdan bağımsız hale geldi ve 1799’da Londra’da doktor olarak çalışmak üzere kendi muayenehanesini açtı. İlk akademik makalelerini hekimlikle alakalı olarak yayınladı. 1801 senesinde Kraliyet Enstitüsü’nde tabiat felsefesi profesörü oldu; 2 yıl içerisinde 91 ders verdi. 1802’de tabiat bilimlerinin geliştirilmesi için kurulmuş olan Royal Society’de yabancılar sekreterliğine getirildi.’’’The Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge’’’ kısaca Royal Society, bilime yönelik olarak alanında bilirkişi bir topluluk olup, Kraliyetin himayesindedir. Yalnızca İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkelerin vatandaşlarıyla İrlanda Cumhuriyeti vatandaşları Royal Society üyesi olabilirler. IsaacNewton Newton, Michael Faraday Fraday, Robert Hooke gibi ünlü bilim insanları Royal Society'nin başkanlığını üstlenmişlerdir. Görevinin tıp çalışmalarına mani olacağı kaygısı ile, 1803 senesinde profesörlükten istifa etti. Üniversite’de vermiş olduğu doğa felsefesi derslerinin notları 1807’de basıldı ve daha sonraki kuramsal çalışmaları için birer öngörü oldu.

Young , 1911’de St. George Hastanesi’de hekimlik hazırlamaya başladı ve 1814’de Londra’da gazla aydınlanan yerlerdeki tehlikelerle alakalı çalışan bir komitede hizmet verdi . 1818 senesinde Boylam Kurulu’na sekreter oldu.’’’Boylam Kurulu’’’ (İngilizce: ‘’Board of Longitude’’), Denizde boylam bulma sorununu halletmek için yenilikleri teşvik amacı ile bir ödül düzeni kurup, yönetmek için 1714 senesinde kurulan bir İngiliz Hükümet organı. ardından HM Denizcilik Almanak Ofisi’nde idareciliğe getirildi.

Ölümünden birkaç sene önce Hayat sigortası ile ilgilenmeye başladı. 1827 senesinde Fransız Bilmler Akademisi’ne seçilen sekizinci yabancı oldu . 1828 senesinde İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin fahri üyesi seçildi.

Thomas Young 10 Mayıs 1829'da Londra'da öldü ve Kent bölgesindeki Farnborough’da bulunan St Giles Kilisesi'nin mezarlığına defnedildi. Hudson Gurney tarafından Westminster Abbey Kilisesi’ne anısını yaşatmak için mermerden simgesel bir mezartaşı mevzuldu Westminster Abbey, birçok bilimadamının ve İngiliz hanedan üyelerinin gömüldüğü bir kilisedir. Isaac Newton ve Charles Darwin'in de mezarları da bu kilisede yer alır.

Young kendi alanındakilerce biliniyor olsa da toplum tarafından bilinen bir alim değildi. Sonradan gelen akademisyen ve bilim insanları Young’ın çalışmalarını övmüşlerdir. Çağdaşı Sir John Herschel "gerçekten orijinal deha" olduğunu vurgulamış, Albert Einstein, Isaac Newton Newton’un 1931’de tekrardan basımı yapılan ‘’“Opticks”’’ eseri için yazmış olduğu önsözde Young’ı övmüştür. Fizikçi Lord Rayleigh ve Nobel ödüllü Philip Anderson, Young’ın hayranlarıdır.

Thomas Young adı , malzeme teorisi ve simülasyon yapan akademik incelenme gruplarının birliği’ne verilmiştir. Thomas Young Merkezi (Thomas Young Center) incelenme grupları arasında işbirliğini oluşturmak için lisans üzeri çalışmalara kaynak sağlamaktadır.
Young'ın çalışmaları

Işığın Dalga Teorisi

Young’un başarılarının en önemlisi Işığın Dalga Teorisi’ni kurmak olmuştur. 19. yüzyılın başlarında Young, 17. ve 18. yüzyılda ışığın yayılma modeli olarak kabul gören ışığın parçacık kuramını test ederek ışığın dalga kuramını oluşturan bir takım sebepleri ortaya koymak, ve o da bu bakış açısını desteklemek için iki gözlem geliştirdi. Dalgalanma tankı ile su dalgalarının bağlamında girişim fikrini gösterdi. Çift yarık deneyi'yle de dalga ışık bağlamında girişimi gösterdi. Deneylerindeki “girişim” sayesinde ışığın dalga boyunu ölçmüştür.

Young tarihi deneyini ve vardığı neticeleri 24 Kasım 1803’de Royal Society’de duyurdu. Konuşması ertesi sene ‘’“Philosophical Transactions”’’’da yayınlandı. Günümüzdeki basımı okunmış olacak bir klasiktir.

1804 senesinde yayınlanan “Deneyler ve Fiziksel Optik Göreli Hesaplamalar” çalışmasında “Işık demeti” ile oynayarak yaptığı bir deneyi açıklar. Bu gözlem “ışık dalgaları oluşmaktadır” savını destekler.Of course, both Young and Newton were eventually shown to be partially correct, as neither wave nor particle explanations alone can explain the behavior of light. See e.g. Ayrıca lif ve uzun dar şeritler kullanarak iki mühim kırılma deneyi daha yapar. 1807’de “Doğal Felsefe ve Mekanik Sanatlar Teorisi” kursu verir. Sonraki on yılda Young çalışmalarını çoğaltmış ve daha sonra Augustin-Jean Fresnel Fresnel tarafından devam ettirilmiştir.
Young katsayısı

Young, 1807 senesinde “Doğal Felsefe ve Mekanik Sanatlar Teorisi” kursunda zaman içinde Young modülü olarak bilinir hale gelen çalışmasında elastisite karakterizasyonu tanım etmektedir. Ancak terimi ilk inceleyen ve deneyleyen 1782 senesinde Giordano Riccati olmuştur. Dahası düşünce Leonhard Euler tarafından 1727 senesinde yayınlanan çalışmaya kadar geri izlenebilmektedir. Young katsayısı farklı zorluk çekmelere bağlı olarak değişen değişik gerilmelerin oranı olarak tanım edilir .
Görüş ve Renk Teorisi

Young Fizyolojik optiğin kurucusu olarak da bilinir . 1793 senesinde gözdeki lensin eğriliğindeki değişikliklere bağlı olarak değişik mesafelerde gözün aldığı durumu duyurdu. 1801 senesinde ise Astigmatizm’i ilk tanımlayan oldu ve sonradan Hermann von Helmholtz tarafından geliştirilen görme algısının retinedaki üç tür sinir lifinin varlığına bağlı olduğu hipotezini sundu.
Young-Laplace denklemi

Young, 1804’de yüzey gerilimi ilkesinde kılcal fenomen kuramını geliştirdi. Ayrıca katı yüzey ile sıvının temas açısının sabitliğini de gözlemlemiştir. Kılcal eylem olgularını idrak etmek için bu 2 ilkenin nasıl olduğunu gösterdi.

1805^de Fransız filozof Pierre-Simon Laplace kılcal hareket ile alakalı olarak bir tarafı içbükey başkası dışbükey merceklerin yarıçaplarının önemini keşfetti

1830’da Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss bu iki bilim insanının çalışmalarını bir araya getirerek iki statik akışkan arasındaki arabirimde devamlı kılcal basınçKılcal tazyik ince bir tüp ya da kılcal bir sıvıyı çeken kuvvetin bir ölçüsüdür. bilincini açıklayan formülünü üetmek için Young-Laplace denklemini kullandı.

Young, çağdaş anlamda enerji dönemini tanımlayan ilk şahıs oldu.
Young denklemi ve Young -Dupré denklemi

Young’ın denklemi düz bir katı yüzey üstünde bir sıvı damlanın temas açısı yüzey özgür enerjinin bir fonksiyonu gibi ara yüzey özgür enerjisi ve sıvının yüzey gerilimini açıklar. Young’ın denklemi ortalama 60 sene sonra Dupré tarafından termodinamik etkileri hesaba katarak daha da geliştirildi. Bu denklem Young-Dupré denklemi olarak bilinir
Tıp

1808 senesinde "Kalp ve Damar Fonksiyonları" üzerine vermiş olduğu konferansta Fizolojide hemodinamiklerhemodinamikler, kan damarlarındaki kan akışını yöneten fiziksel kanunlarını açıklar için mühim bir katkı yapmış oldu . he derived a formula for the wave speed of the pulse “Tıp Literatürüne Bir Giriş” , Pratik Burunoloji Sistemi (1913) ve Veremin Pratik ve Tarihsel Risalesi (1915) adlı tıp yazıları vardır.

Young, bebeklerde ilaç dozu tespit etmek için de pratik bir kural geliştirmiştir.
Dilbilim

Göttingen Üniversitesi’nde vermiş olduğu tezin ekinde Fransızca ve İngilizce çekilen 16 "saf" meşhur sembollerini, burun meşhurlarını, çeşitli ünsüzleri ve bunların örneklerini içeren evrensel bir fonetik alfabe öneren 4 (dört) sayfa vardır. Britannica Ansiklopedisi’ne yazmış olduğu "Diller" makalesinde Young, 400 dili dilbilgisi ve kelime bakımından kıyaslamıştır. 1813 senesinde Hint-Avrupa Dilleri kavramını tanıtmıştır.
Mısır hiyeroglifleri

Young 1802 senesinde Johan David Åkerblad tarafından düşünülen 29 harflik (14 tanesinin yanlış olduğu ortaya çıktı) bir demotik alfabe yardımı ile Mısır hiyerogliflerini deşifre etmeye çalışan ilk şahıslardan biriydi. Rosetta taşındaki hiyaroglifleri çeviri etmeyi başardı. Ve sonra Mısır hiyeroglifleri Mısır hiyeroglif alfabesi üstünde çalıştıysa da başaramadı.

Fransız dilbilimci Jean-François Champollion 1822 senesinde hiyerogliflerin çevirisi ve dilbilgisi sisteminin anahtarını yayınlanmış olduğu zaman Young ve başkaları çalışmaları övmüşlerdi. 1823’de Champollion'un sistemi için temel olarak tanınması için "Eski Mısır Eserleri ve Hiyeroglif Yazısındaki Yeni Keşiflerin Önemi"ni yayınladı. Young altı işaretin ses değerini bulduğunu, ancak dilin gramerini'yle ilgili sonuca varamadığını belirtti. Çalışmaları ile alakalı 1816’da bulgularının çoğunu 1816’da yayınladığını ve Paris’e göndermiş olduğunu açıkça belirtti. Champollion, paylaşma hususunda isteksizdi. Bunu takip eden, o dönemin siyasi gerilimleri'yle motive olan hizipleşmelerdi İngilizlerin şampiyonu Young, Fransızların şampiyonu Champollion’du. hiyeroglif grameri için ortaya kuymuş olduğu bakış Young tarafından yapılan hataların aynını göstermesine karşın Champollion yalnızca kendinin hiyeroglifleri deşifre etmiş olduğunu ileri sürüyordu. 1826’dan sonra Louvre Müzesin’in müdürü de olan Champollion Young’un hiyeroglif el yazmalara erişimine müsade etmeti.


Müzik

Young, müzik cihazlarının ayarlanması için ismine “Young Akordu” ismi verilen bir yöntem geliştirmiştir.