Aciz Bilim

Alî b. Îsâ el-Usturlâbî el-Harrânî

Usturlapla ilgili ilk Arapça risâlelerden birini yazan IX. yüzyıl astronomi âlimi.

Doğum ve ölüm tarihleri belli olmadığı gibi kaynaklarda hayatı hakkında da fazla bilgi yoktur. İbnü’n-Nedîm’in bildirdiğine göre İbn Halef el-Merverrûzî’nin talebesi olup yıldızların hareket ve uzaklıklarını tesbit etmekte kullanılan usturlap adlı astronomi aletini yapanlardan biriydi (el-Fihrist, s. 342-343). Bundan dolayı Usturlâbî nisbesiyle tanınmıştır.

Halife Me’mun’un (813-833) emriyle, devrin fizik ve astronomi sahasında isim yapmış âlimlerinden Yahyâ b. Ebû Mansûr, Sind b. Ali, Abbas b. Saîd el-Cevherî ve Hâlid b. Abdülmelik’in de bulunduğu bir heyet tarafından 829 yılında Bağdat’ta, 832’de de Şam’da yapılan, Bağdat’ta ilkbaharın başlangıcının tesbit edildiği ilmî gözlemlere ve Fırat ile Dicle arasındaki Sincar düzlüğünde yapılan bir derecelik meridyen yayının ölçülmesi çalışmalarına katıldığı rivayet edilmektedir.